منظور از محافظان نماز در آية 34 سورة معارج والّذين هم علي صلاتهم يحافظون، و آنها كه بر نماز خود مواظبت دارند، چه كساني هستند؟
پاسخ
به اجمال بايد گفت: اين صفت به همراه هشت صفت ديگر كه در آيههاي 22 تا 34 همين سوره آمده، ويژگيهاي نمازگزاران (مصلّين) است.
توضيح:
در آيات شريفة سورة معارج در ابتدا، انسان را هلوع (حريص) معرفي ميكند، - اين خصوصيت منجر به «جزع» يعني بي تابي به هنگام برخورد با بديها، و «منوع» يعني جلوگيري از رسيدن خير به ديگران ميشود- وپس از آن، افرادي را از دايرة فراگير آن استثنا ميكند و ميفرمايد: مگر نمازگزاران كه اين گونه نيستند.
سپس براي اين گروه ويژگيهاي چندي بر ميشمرد از جمله:
1- تداوم بر نماز، الّذين هم علي صلاتهم دائمون، آنها كه نمازشان مرتب به جاي ميآورند./23
2- محافظت از نماز، و الّذين هم علي صلاتهم يحافظون،آنها كه بر نماز خود مواظبت دارند./34
3- اداي حقوق مالي،والّذين في اموالهم حق معلوم، وآنها كه در اموالشان حق معلومي است./24
4- اعتقاد به قيامت و ترس ازعذاب الهي،والّذين هم من عذاب ربهم مشفقون،وآنها كه از عذاب پروردگارشان بيمناكند./27
5- عفت و پاكدامني، والّذين هم لفروجهم حافظون، و آنها كه دامان خويش را [از بي عفتي] حفظ ميكنند./29
6و7- رعايت عهد و امانت،والّذين هم لأماناتهم و عهدهم راعون، و آنها كه امانتها و عهد خود را رعايت ميكنند./32
8- اداي شهادت،والّذين هم بشهاداتهم قائمون، آنها كه براي شهادت به حق قيام كنند./33
بنابراين، مقصود از الّذين هم علي صلاتهم يحافظون نه همه مردم هستند و نه همه مسلمانان، و نه حتي همة مؤمنان، بلكه تنها آن دسته از مومنان كه افزون بر مداومت بر اقامة نماز، شرايط و حدود آن نيز رعايت ميكنند و به روز قيامت اعتقاد دارند، به دنبال فحشاء وبي عفتي نميروند، رعايت عهد و امانت ميكنند و ... از اينگونه افراد در فرهنگ قرآن به «مصلّين» تعبير شده است.
بلي اين نوع نمازگزاردن، ويژگي بندگان خاص خداست چرا كه ميفرمايد: قل لعبادي الّذين آمنوا يقيموا الصّلوة بگو به بندگان[خاص] من كه ايمان آوردهاند نماز را بر پا دارند (ابراهيم/31).
بايد توجّه داشت كه در فرهنگ قرآن، نمازگزار، تنها آن كسي نيست كه فقط ركوع و سجده و قرائت و ذكر به جاي آورد و از ديگر امور غافل باشد. بلكه نماز گزار واقعي كسي است كه رعايت امور مالي، اخلاقي، اعتقادي و... را كه بخشي از ماهيت و حقيقت نماز است نيز بنمايد. چرا كه تنها به جاي آوردن قرائت و سجده و ركوع و... بدون رعايت حدود و شرايط نه تنها به حال نمازگزار مفيد نخواهد بود بلكه خود وبال او خواهد شد زيرا كه در جاي ديگر فرمود:فويل للمصلّين الّذين هم عن صلاتهم ساهون، واي به حال نماز گزاراني كه نماز خود را به دست فراموشي ميسپارند(ماعون/4و5).
