مهارت فرضیه سازی

مادرزندگی خودباواقعیت های گوناگونی سروکارداریم . هرگاه رویدادی به طورناگهانی وبدون سابقه قبلی اتفاق بیفتد ، ازخودمی پرسیم ، چرا؟ چه شد ؟ چنین مواقعی به فرضیه سازی نیازداریم. به این معناکه سعی می کنیم  برای آن رویدادتوضیحی ارائه دهیم .آن چه درفرضیه سازی مهم است وادارکردن یادگیرندگان به کنجکاوی درموردحوادث محیط اطراف است . پس ازفرضیه سازی مسأله ی تعمیم اهمیت می یابد . یعنی بایددیدکه این فرضیه درمورد رویدادهای مشابه کارآیی داردیا نه . نکته مهم دیگردرمورد مهارت فرضیه سازی این است که در فرضیات ساخته شده بایدازاصول علمی ومفاهیم آموخته شده قبلی حتماًاستفاده کرد ، یعنی فرضیات جدیدبایدبراساس فرضیات قبلی بناشود. نکته مهم دیگردراین رابطه ارائه بیش ازیک فرضیه درموردیک پدیده است که ایجادفضایی برای نقدفرضیات ارائه شده وانتخاب بهترین آن هاضروری است .

بهترین دقایق و لحظات درکلاس علوم آن مواقعی است که یادگیرندگان به دفاع ازفرضیات و نظرات   خود  می پردازند . (15- ص19) لازم به یادآوری است که دوچیزیک فرضیه راعلمی می کند : یکی منطبق بودن باشواهد ، برای مثال وقتی می گوییم چیزهایی مثل چوب روی آب می مانند امّا سکه وامثال آنها به زیرآب می روند ، دانش آموزبایدبه یک فرضیه تعمیم پذیریامفهوم قابل تعمیم دست یابد . ماننداین فرضیه که چیزهایی مثل چوب که سبک هستندروی آب می مانندولی چیزهای سنگین مثل سکه به زیرآب می روند نه این فرضیه که اشیای هم رنگ چوب روی آب می مانندوهم رنگ سکه درآب فرومی روند .[شواهدومثال های متعدددیگرخلاف این فرض راثابت می کند] .

دلیل دیگربرای علمی بودن فرضیه ، قابلیت آن برای آزمایش (آزمون پذیری) است . دراین موردبایدازیادگیرندگان بخواهیم برای آزمون فرض خودراه وروشی پیشنهادکنند. مثلاًاگربخواهیم نان کفک نزند ، چه کاربکنیم ؟ فرضیه هادراین زمینه می تواندشامل این مواردباشد : آن رابیشتربپزیم ، خشک نگه داریم و آن رادریخچال بگذاریم .هرکدام ازاین فرضیه های ارائه شده راآزمایش علمی ، تأییدیارد خواهدکرد . بدیهی است یادگیرندگان خلاق ، مبتکر[ودانا] درزمینه فرضیه سازی وآزمون فرض میدان عمل وسیع تری دارند وفرضیات جالب تر وعلمی تری راارائه می دهند .

برای افزایش توانایی دانش آموزان جهت فرضیه سازی ، مربی می توانداقداماتی بدین صورت انجام دهد : الف-ایجادموقعیت برای آزمون پدیده هایی که کودکان توانایی توضیح آن هارابااستفاده ازتجربیات قبلی داراهستند . ب – سازمان دهی کلاس به صورتی که دانش آموزان بتواننددرباره دلایل وتوضیحات خودبحث کنند. بدین ترتیب متوجه اطلاعات وفرضیات دیگرهم خواهندشد[و نقص اطلاعات ودلایل شخصی خودرا نیزدرمی یابند] . پ – تشویق به آزمون توضیحات ممکن  ت- افزودن برمنابع مفیداطلاعاتی برای کودکان (کتاب ، عکس ، حضورافرادمتخصص و مراجعه به آنان و ... )