از ديدگاه "پياژه" كودكان در سن 10 الي 11 سالگي به مفهوم انتزاعي و نگهداري ذهني مفاهيم حجم و وزن و... ( وزن ۹سالگی و حجم ۱۱-۱۲ سالگی )دست پيدا مي كنند .يعني مي توانند مفاهيمي مانند " وزن " و " واحدهاي آن " را درك كنند .
اشکال تجربه و انتزاع:
پياژه برمبناي دانش و شناخت ( يعني شناختي که از دنياي بيرون به دست آمده يا حاصل فعاليت ها و اعمالي است که شناساگر روي موضوع انجام مي دهد, يعني دروني است) دو نوع تجربه و دو شکل از انتزاع را توصيف کرده است.
1 -تجربه فيزيکي و انتزاع ساده ( فيزيکي )
2- تجربه منطقي - رياضي و انتزاع سازنده , انعکاسي يا انديشه اي
تجربه فيزيکي ( عملي يا آزمايشي ) :
عبارت است از دستکاري کردن روي موضوع و يا ايجاد موقعيت هاي آزمايشي که از خلال ان مي توان به ويژگي ها و خصوصيات موضوع پي برد . دانش حاصل از اين تجربه , مبناي بيروني دارد.
تجربه منطقي - رياضي :
مبنايي دروني دارد. زيرا موضوع آن اعمال و فعالت هايي است که شناساگر روي موضوع انجام مي دهد. دراين زمان وقتي فرد بر چگونگي اعمالي که روي موضوع انجام مي دهد, به صورت يک کل مرکب آگاهي حاصل کرد, يک انتزاع سازنده تحقق يافته است.
آنچه از اين نوع تجربه حاصل شناساگر مي گردد, ماهيتي ذهني يا انعکاسي ( انديشه اي ) دارد زيرا قبلا موضوع وجود نداشته و فقط حاصل ذهني فعاليت هاي شناساگر روي موضوع است. از نظر پياژه , همين نوع تجربه و انتزاع سازنده است که ساخته شده ابزارهاي دانش را توجيه مي کند.
مکانيسم پايه در کسب هر دانش جديد, انتزاع است. (۲)
اگر به كتاب رياضي كلاس پنجم نگاهي انداخته باشيد ،تدريس وزن با واحدهاي مربوط به آن را در اين كتاب خواهيد يافت . معلماني كه در اين پايه تدريس داشته اند ، به اين موضوع واقف هستند كه تدريس اين موضوع درسي در اين پايه آن ها را با مشكلاتي از قبيل "عدم درك موضوع درسي " ، "زود فراموش شدن مفاهيم " و.... روبرو كرده است. معلمان عزيز ، به هنگام تدريس اين موضوع نه تنها بايد به مراحل رشد دقت داشته باشند ، ( ابتداي مرحله ي درك مفهوم انتزاعي و نگاه داری ذهنی در این زمینه ) بلكه به برنامه ريزي آموزشي و درسي در اين زمينه نيز، بايد بپردازند. فر آيند طرح ريزي حيطه هاي برنامه ي درسي عبارتند از :
1- در نظر گرفتن عوامل اساسي مربوط به حيطه ي معين
2- مشخص كردن خرده هدف هاي يك حيطه
3- مشخص كردن انواع فرصت هاي يادگيري ممكن
4- اصول كلي انتخاب فرصت ها و فعاليت هاي يادگيري
5- تعيين طرح هاي درسي مناسب
6- تهيه و تصريح اجزاء مقدماتي طرح
7- پيش بيني شرايط و وسايل لازم براي پياده كردن طرح (۳)
پس به هنگام تدريس اين مفاهيم بايد دقت شود كه انتظار از يادگيري دانش آموز در حد مرحله ي رشد او باشد ، به محيط و منطقه اي كه دانش آموز در آن رشد يافته دقت شود تا براي تدريس و يادگيري بهتر ، مقدمات بيشتري صورت پذيرد . با توجه به فرآيند طرح ريزي برنامه ي درسي ، قبل از ورود به كلاس براي تدريس در اين زمينه طرح درس مناسبي تهيه شود تا فرآيند ياددهي – يادگيري به سهولت انجام پذيرد.
موفق باشيد .