از آینه های فلزی تا شیشه ای

از میان اقوام کهن، قوم اتروسک که زمانی در آسیای صغیر می زیستند و سپس به ایتالیا مهاجرت کردند، در ساخت آینه های برنزی منقوش، با دسته ها و قاب های نفیس و پرنقش و نگار، چیره دستی خاصی داشتند و چنانکه از پژوهشهای باستان شناسان بر می آید، نزد زنان این قوم آینه دارای ارزشی بیش از طلا و جواهر بود. برعکس در میان قوم مایا که قبل از کشف قاره آمریکا توسط کریستف کلمب تمدن کهنسالی در آمریکای مرکزی بنیان نهاده بودند، داشتن آینه یک امتیاز خاص مردان به شمار می آمد و هر مرد مایا می بایست همواره و همه جا آینه ای همراه خود داشته باشد.

در قرون وسطی آینه های فولادی که صیقلی تر و شفاف تر از انواع مسی و مفرغ و برنزی آن بود رواج فراوان یافت و قرن ها مورد استفاده قرار گرفت، تا اینکه ناگهان تحولی پیش آمد و کاربرد شیشه در ساخت آینه کشف شد. زمان این تحول در اروپا قرن 12 میلادی است و اولین آینه های شیشه ای عبارت بودند از صفحه ای شیشه ای که پشت آن با ورقه نازکی از سرب اندود شده بود اما ظاهرا این تکنیک اختراع اروپائیان نیست و باید زادگاه آن را در چین و هند و یا به احتمال قوی در خاورمیانه جستجو کرد. در قرن دوازدهم علوم و صنایع در سرزمین های پهناور اسلامی به اوج ترقی رسیده بود. از آن جمله اخترشناسی، پزشکی ریاضیات، کاغذسازی، شیشه گری و بلورسازی. بنابراین اختراع آئینه شیشه ای هم می تواند ابتدا در همین منطقه صورت گرفته و سپس به اروپا راه یافته باشد.

بهرحال در قرن بعد آینه باز هم جهش تازه ای به جلو برداشت و به جای ورقه سرب که در پشت شیشه آینه می اندودند، از مخلوط قلع و جیوه استفاده کردند که به مراتب بر قدرت بازتاب و شفافیت آینه افزود و این گونه آینه را می توان جد آینه های کنونی به شمار آورد.