جملاتی مانند بازی تخیل کودک است، بازی تنها وظیفه کودک است، و یا جملات دیگری که به انحاء مختلف اهمیت بازی را در زندگی کودک نشان می دهند در ادبیات علم آموزش و پرورش کم نیستند. تا کنون به کرات تحقیقات و پژوهش ها نشان داده اند که هر گونه آموزشی از راه بازی موثرتر به انجام می رسد. این امر در بسیاری از موضوعات درسی تا کنون بارها به بوته آزمون گذاشته شده و همواره نتایج کمابیش یکسانی به دست آمده است. هر چه یادگیری درس سخت تر باشد نیاز به ابزارهای آموزشی بیشتر احساس می شود. به همین سبب در مواردی چون آموزش ریاضی، آموزش زبان دوم و آموزش علوم تحقیقات زیادی در سطح جهان انجام شده و باز در این میان آموزش ریاضی در رتبه اول قرار دارد. با یک نگاه کلی می توان به راحتی قضاوت کرد که دانش آموزان ایرانی در یادگیری درس حساب مشکلات زیادی دارند. این امر هم در زمینه یادگیری عملیات و هم یادگیری مفاهیم صدق می کند. از سوی دیگر شکل یادگیری ها نیز به طور قابل توجهی نیاز به بازنگری دارد. شمارش انگشتی برای یادگیری جمع و منها و یادگیری حفظی توام با تمرین و تکرار برای ضرب از جمله مشکلات جدی در آموزش این سه عمل اصلی هستند. اگرچه تغییرات ایجاد شده در کتاب های حساب یا ریاضیات دبستان – که پیشینه ای بیش از کتاب های بخوانیم و بنویسیم دارد- تا اندازه زیادی حرکت روبه بهبودی داشته، اما احساس می شود که هنوز تا رسیدن به یک حدنصاب مناسب راه زیادی برای سپری کردن باقی است. همچنین اگرچه بازی تا حد زیادی وارد کلاس های دبستان شده، اما هنوز شکل منسجم، علمی و یکپارچه ای را به خود نگرفته است. این در حالی است که بازی های آموزشی در دیگر کشورهای جهان همواره حرکتی روبه رشد داشته و هنوز این سیر ادامه دارد. اما متاسفانه در این راه حرکت ایران چیزی در حد صفر مطلق است. تجربیات نگارنده در دو درس روش ها و فنون تدریس (یا روش های نوین یاد دهی و یادگیری) و تولید و کاربرد مواد آموزشی که سال ها در دانشگاه های آزاد اسلامی به تدریس آن ها مشغول بوده است، این ایده را پرورش داد که می تواند برای آموزش ریاضی دبستان اقدام به تولید یک بازی بومی نماید. ایده اولیه این بازی بر اساس تجربیات این جانب در بازی تخته نرد و بازی کودکانه منچ به دست آمد، اما روند بازی و جنبه های آموزشی آن به طور کامل ابداعی است. در فصل مربوط به ابزار، بازی ستاره به طور کامل مورد بحث قرار خواهد گرفت.
طی تمامی جستجوهایی که به منظور تدوین طرح اولیه تحقیق در سال 1384 و به دنبال آن تحریر گزارش تحقیق در سال 1387 انجام شد، حتی یک مورد تحقیق میدانی در کشور، در سایت های ایرانی یافت نشد. لذا از این جهت کار حاضر از مزیت نوآوری برخوردار است که برای نگارنده جای خرسندی دارد. اما ادبیات و پیشینه ی به دست آمده از سایت های خارجی را می توان در دو محور کلی بررسی کرد. محور اول درباره ی خودِ بازی و تاثیرات آموزشی آن بدون در نظر گرفتن یک موضوع خاص و در مورد تمامی موضوعات آموزشی و محور دوم به طور اخص درباره ریاضیات که می تواند حوزه های مختلف ریاضی اعم از جبر، حساب و هندسه و مقولات دیگر را شامل شود. گفتنی است که امروزه در کشورهای دیگر بیشترین بحث در زمینه بازی های آموزشی متکی بر یادگیری الکترونیکی، یادگیری از راه بازی های اینترنتی و یادگیری با کمک رایانه است. اما هنوز بازی های فکری، تک نفره، دو نفره و جمعی، بازی های دستی، بازی های روی میزی، و غیره ارزش و اعتبار خود را از دست نداده اند.
لچ[4] و همکاران (2004) اظهار می کنند: استفاده از بازی ها در کلاس درس به منظور تسهیل یادگیری سالها میان
معلمین متداول بوده است. بلوم[5] و یوکوم[6] (1996) از بازی های آموزشی در کلاس های درس حمایت کردند، زیرا این کار راهبردهای انگیزشی را برای دانش آموزان جهت تمرین مهارت هایی که درحال یادگیری آن ها هستند، بهبود می بخشد و پایه ای قوی را برای یادگیری بنا می سازند.
بازی ها به عنوان ابزار های تدریس، به دانش آموزان کمک می کنند که مسئله حل کن های بهتری شوند زیرا انجام بازی به آن ها شانس سرو کله زدن با مسائل و تدوین راهبرد هایی برای حل مشکلات در محیطی به دور از تهدید را می دهد (کلین[7] و فریتیج[8]، 1991؛ اولسون[9] و پلات[10]، 1992؛ به نقل از بلوم و یوکوم، 1996). کامی[11]، لوئیس[12] و لیوینگستون[13] (1993) اظهار می کنند، "وقتی کودکان استراتژی حل مسئله خود را خودشان ابداع می کنند، دیگر دلیلی ندارد که از تفکر شان دست بردارند، قوی ترین درک را از مفاهیم پیدا می کنند و احساسات بهتری را کسب می نمایند" (ص 201). بازی همچنین زمانی را در اختیار دانش آموزان قرار می دهد تا تئوری ها و استراتژی های شان را موازی با عمل در حل یک مسئله ی چند مرحله ای آزمون کنند. اجرای بازی استفاده مکرر از استراتژی ها و تمرینات با ارزش در زمینه مهارت هایی که دانش آموز در حال یادگیری آن هاست را فراهم می کند. تمرینات اثربخش تر می شوند، زیرا دانش آموزان همکاران فعال در یادگیری های خودشان می شوند (ارنست[14]، 1986؛ راکس[15] و کوتزمن[16]، 1982؛ وسون[17] و همکاران، 1988؛ به نقل از کلین و فریتیج ص 303).
اجرای بازی در کلاس برای دانش آموز فضایی را فراهم می کند که بتواند با همکلاسی های خود سخن بگوید (بیگل[18]، 1997؛ ویکفیلد[19]، 1997). آن ها گزینه ها، استراتژی ها و راه حل ها را به مباحثه می گذارند و بصیرت ها و درک هایی را از یکدیگر به دست می آورند. واکفیلد می افزاید، فرض بر این است که تعامل اجتماعی در طول بازی نه تنها به درک دانش آموز کمک می کند، بلکه وی یک نقش بزرگ را در آداب بازی از قوانینی که به دنبال می آید و نیز بازی جوان مردانه ایفا می کند (1997).
بیشتر مطالعات در یک حوزه از استفاده ی بازی های آموزشی در کلاس بر روی دانش آموزان با نیازهای خاص به عنوان هدف تمرکز می کنند. بلوم و یوکوم سه مورد از مطالعات که به نتایج مثبتی دست یافته اند را مطرح می نمایند (1996) بیتی[20] و آلگوزین[21] (1982) یافتند که دانش آموزان با اندکی ناتوانی که واقعیت های ریاضی را تمرین می کنند و بازی آموزشی ریاضی را انجام می دهند حدود 20% از همکلاسی های خود موفق تر بوده اند و همچنین به کلاس های بالاتر آموزان ناتوان در مقایسه با سطح همکلاسی های غیر ناتوان خود به نحو بهتری قادر به کاهش خطاهای هجی کردن بوده اند. مکای[22] و واتسون[23] (1989) توانستند بهبود مهارت های ارتباطی دانش آموزانِ تقریبا ناتوان از راه استفاده از بازی های آموزشی را نشان دهند. (لچ و ساکشوگ 2004).